KABULI KID
Μια ρεαλιστική, χαοτική και αστεία περιπλάνηση
στην Καμπούλ του σήμερα.
(ΤΟ ΜΩΡΟ ΤΗΣ ΚΑΜΠΟΥΛ)
Αιχμηρή, πλούσια σε δράση και συναισθήματα, η ανατρεπτική σάτιρα του Μπάρμακ Ακράμ, είναι ένα μοναδικό στο είδος του πορτραίτο της συναισθηματικής αφύπνισης ενός άντρα σε μια πόλη η οποία επιστρέφει στους τρελούς ρυθμούς της ζωής μετά από 25 χρόνια βίαιων συγκρούσεων.
Η ταινία εξιστορεί τρεις ημέρες της ιστορίας τους, του πεπρωμένου που ακούμπησε μέσα στα χέρια του Κάλεντ μια νέα, άγνωστη ζωή, την οποία θέλει αρχικά να ξεφορτωθεί και για την οποία στην πορεία θα αισθανθεί σιγά-σιγά όλο και πιο υπεύθυνος…
ΥΠΟΘΕΣΗ
Καμπούλ σήμερα. Η πόλη πασχίζει να συνέλθει μετά από 25 χρόνια πολέμου. Στο ταξί του Κάλεντ (Khaled) μπαίνει μια γυναίκα με το μωρό της. Το πρόσωπό της είναι κρυμμένο πίσω από τη μπούργκα. Παζαρεύουν την τιμή, τα βρίσκουν, φτάνουν στον προορισμό της, πληρώνει, φεύγει. Ο επόμενος πελάτης, βρίσκει στο πίσω κάθισμα το μωρό, παρατημένο. Παρατάει ο Κάλεντ το ταξί και τρέχει να την προλάβει, με το μωρό στα χέρια. Εκείνη έχει χαθεί ανάμεσα στο πλήθος και στις μπουργκοφόρες συμπατριώτισσές της. Μένει σύξυλος μ’ ένα αρσενικό μωράκι έξι μηνών. Ρωτά φίλους και γνωστούς τι πρέπει να κάνει. Πηγαίνει πίσω στο σημείο απ’ όπου την παρέλαβε. Μάταια. Πηγαίνει στην Αστυνομία, σε Ιδρύματα, στα τηλεοπτικά κανάλια. Μάταια. Η μάνα είναι εξαφανισμένη, κι αυτός, ένας μεροκαματιάρης ταξιτζής με γυναίκα και τρεις κόρες, νιώθει υπεύθυνος για αυτό το εξάμηνο αγοράκι.
BARMAK AKRAM
Σκηνοθέτης
Γεννημένος στην Καμπούλ το 1966, ο Akram πήγε πρόσφυγας στο Παρίσι το 1981. Έχει σκηνοθετήσει αρκετά ντοκυμαντέρ για την τηλεόραση τα οποία συμπεριλαμβάνουν τα ‘Ralentir Ecole’ (1997), ‘Mon Retour A Kaboul, 21 Ans Après’ (2002), ‘Les Clowns A Kaboul’ (2003) και ‘Voyage Des Les Archives De
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ
25 χρόνια πολέμου έχουν ρίξει περισσότερα από 50.000 παιδιά – στην ορφάνια ή στην απόλυτη φτώχια – στους δρόμους της Καμπούλ. Όλα αυτά τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα καθημερινά με την πείνα, τις αρρώστιες, τη βία, τα ναρκωτικά, την πορνεία και τη σκλαβιά. Συλλέκτες χαρτιού και τενεκεδένιων δοχείων, πωλητές αυγών και χαρτιού τουαλέτας, κουβαλητές νερού και κάρων, λούστροι, αυτά τα παιδιά - συχνά χωρίς γονείς ή εκπαίδευση - μεγαλώνουν στους δρόμους.
Αυτό αποτελεί και το αντικείμενο της ταινίας μου - τα παιδιά των δρόμων της σύγχρονης Καμπούλ. Ο ταξιτζής, ο Κάλεντ, ανακαλύπτει ένα αρσενικό μωρό, εγκαταλειμμένο από μια, καλυμμένη με μπούργκα, γυναίκα, στο πίσω μέρος του ταξί του. Πώς θα βρει τη γυναίκα πάλι; Πώς θα ξεφορτωθεί αυτό το 6 μηνών προβληματάκι; Και τι θα γίνει αν το κρατήσει τελικά αυτό το τοσοδούλι πρόβλημα, αυτός, ένας πατέρας που έχει μόνο οι κόρες;
Αυτή η εξαιρετικά απλή ιστορία ενός εγκαταλειμμένου μωρού δίνει στο σενάριο την ώθησή που χρειάζεται και παρέχει στην ταινία ένα αποτελεσματικό πλαίσιο: καθώς ο Κάλεντ ψάχνει να βρει το σωστό μέρος για να αφήσει το παιδί, ανακαλύπτουμε την Καμπούλ στα βήματά του, όπως σε μια picaresque ιστορία. Βυθισμένοι σε μια πλούσια, φορτωμένη πραγματικότητα, βρισκόμαστε αμέσως με ανθρώπους των οποίων η καθημερινή ζωή, τόσο γεμάτη με περιπέτειες, θα μπορούσε να παρέχει το ιδανικό υλικό για χίλια σενάρια.
Το να κάνω τον πρωταγωνιστή μου ταξιτζή, μου επέτρεψε, τρόπον τινά, να καταγράψω τις ζημίες που προκαλεί και αφήνει πίσω του ένας πόλεμος. Οι χαρακτήρες έχουν σκιαγραφηθεί πολύ προσεκτικά και με λεπτομέρεια - καρποί της μακροχρόνιας και στενής παρατήρησης κατά τη διάρκεια της μαγνητοσκόπησης των ντοκιμαντέρ μου. Δεν βλέπουμε ποτέ το πρόσωπο της γυναίκας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, ο κάθε χαρακτήρας έχει τη δική του ερμηνεία σχετικά με το ερώτημα: τί θα έκανε μια μητέρα να εγκαταλείψει το παιδί της? Η σκληρή δουλειά αυτών των παιδιών του δρόμου, που υπερήφανα στηρίζουν τις οικογένειες τους παρέχοντάς τους ψωμί, μου έδωσε την ιδέα για τη σκηνή με τον πωλητή χαρτιού τουαλέτας και τον τύπο που πλένει αυτοκίνητα που «τραβάνε» λεφτά από τον Κάλεντ. Οι διάφοροι αρσενικοί χαρακτήρες αντιπροσωπεύουν τις διαφορετικές όψεις του ήρωα μας.
Η πόλη είναι μια πολύ ισχυρή παρουσία: το χάος της κίνησης γύρω από το σταθμό, τα κατεδαφισμένα στενάκια (που κατεδαφίστηκαν, όπως μαθαίνουμε, από τους βομβαρδισμούς των ΗΠΑ), μαγαζάκια κάθε είδους. Το να είσαι στην Καμπούλ σημαίνει να είσαι στη μέση ενός απέραντου πανδαιμόνιου όπου ο καθένας πρέπει να βρει έναν τρόπο επιβίωσης, όπου οι πολύχρωμοι χαρακτήρες μπορούν να βρεθούν όπου κι αν κοιτάξεις, και όπου η πιθανότητα του πραγματικού νέο-ρεαλισμού είναι πάντα εύκολη να επιτευχτεί.
Ο Κάλεντ είναι ο οδηγός μας και μας εισάγει με αληθινό τρόπο στην πόλη και τα μυστικά μονοπάτια της. Με τον Jean-Claude Carrière πέρασα 10 ημέρες τελειοποιώντας τη δομή και το σχεδιασμό των καταστάσεων, επανατοποθετώντας τις στις διάφορες τοποθεσίες με στόχο να δημιουργήσω μια αποτελεσματική ιστορία, μια «ντοκιμαντερική» ακρίβεια που να οδηγούν σε μια απολύτως ρεαλιστική ανακάλυψη της πόλης, της οργάνωσής της, της αποδιοργάνωσής της και των κατοίκων της.
Οι άνθρωποι του Αφγανιστάν γελάνε ακόμη και στα δύσκολα. Το χιούμορ τους βοηθάει να αποστασιοποιούνται. Χωρίς να είναι μια ξεκάθαρη κωμωδία, η ταινία μου έχει έναν αρκετά κωμικό χαρακτήρα. Όχι ακριβώς μια κωμωδία, αλλά μια ταινία που αντιμετωπίζει τα θέματά της με έναν χαλαρά διασκεδαστικό, συμπονετικό και πάντα πολύ ανθρώπινο τρόπο.
Θα ήθελα εδώ να αναφέρω το THE KID του Chaplin. Η σύγκριση δεν σταματά στο περιεχόμενο: οι δύο ταινίες έχουν πραγματικά κάτι από κοινού σχετικά με τον τρόπο που βλέπουν το υλικό τους: αστείες σκηνές, όπως όταν ο Κάλεντ προσεγγίζει τον γενειοφόρο καταδρομέα με τα πλαστικά σανδάλια ο οποίος φρουρεί το αστυνομικό τμήμα. Παράλογες σκηνές, όπως αυτή στο ραδιοσταθμό όταν πέντε γυναίκες προσποιούνται ότι είναι η μητέρα του μωρού. Γενικά, αυτές είναι οι κωμικοτραγικές περιπέτειες ενός αντί-ήρωα. Ακολουθούμε τη δράση, καταλαβαίνουμε και συμμεριζόμαστε το δίλημμα του Κάλεντ, και ανακαλύπτουμε συγχρόνως με μια πραγματική ευχαρίστηση τους διάφορους οργανισμούς που επισκεπτόμαστε: το ορφανοτροφείο ή τον γαλλικό ΜΚΟ του οποίου ο διευθυντής σκέφτεται σοβαρά να φροντίσει το μωρό μόνο και μόνο για να γοητεύσει τη συνάδελφό του.
Στην αρχή της ταινίας, η σκηνοθεσία είναι πολύ ρυθμική, πολύ ταραγμένη, για να ταρακουνήσει το κοινό και να τους ξυπνήσει στους κινδύνους μιας πόλης η οποία είναι γεμάτη τανκ. Στη συνέχεια ρεαλιστική, πιο συγκρατημένη, μόλις φτάσουμε στο σπίτι στα προάστια. Η ενέργεια επικρατεί. Η φορητή κάμερα δημιουργεί έναν αληθινό δυναμισμό. Η χρήση ενός φακού telephoto μου επέτρεψε να τραβήξω κάποιες σκηνές από προκειμένου να «εξαφανίσω» το επιτελείο μου από το γύρισμα. Η χρήση του φυσικού φωτός δίνει στην ταινία έναν ντοκιμενταριστικό ρεαλισμό, ενώ οι λάμπες πετρελαίου με τη, μερικές φορές, βίαια αντίθεση του φωτός δίνουν ένα ύφος chiaroscuro στην εικόνα.
Ο Abbas Kiarostami μου είπε, «Μια ταινία είναι μια ερώτηση. Εξαρτάται από το θεατή να βρεθεί η απάντηση.» Γιατί έχει εγκαταλείψει το παιδί της; Στο τέλος συναντάμε τη γυναίκα ξανά, αλλά παραμένει καλυμμένη, και δεν μιλά. Βλέπουμε μόνο τα δάκρυα, από τα μάτια της που καλύπτονται από τη μπούργκα, επάνω στο μάγουλο του παιδιού της. Κατά συνέπεια, από την επιλογή που έκανα με τον Jean-Claude Carrière, ο κύριος θηλυκός χαρακτήρας δεν έχει πρόσωπο, και η σύζυγος του Κάλεντ δεν έχει όνομα. Στο Αφγανιστάν, η ταυτότητα μιας γυναίκας είν
αι σχετική: είναι πάντα σύζυγος κάποιου. Η σύζυγος του Κάλεντ φοβάται ότι θα την αφήσει ή ότι θα πάρει μια δεύτερη σύζυγο. Ονειρεύεται να υιοθετήσει το μωρού, και το θηλάζει κρυφά. Η ταινία παρουσιάζει τη θέση των γυναικών στην αφγανική κοινωνία. Όπως στην Κίνα, το να γεννήσεις κόρη θεωρείται ντροπή. Υπάρχει επίσης το κοινωνικό βάρος που φορτώνεται από την κοινωνία στον Κάλεντ, ο οποίος έχει μόνο οι κόρες.
Παρά τα όσα συμβαίνουν, ο Κάλεντ αλλάζει από την αρχή μέχρι το τέλος της ταινίας, από τη ματαιοδοξία στη συμπόνια. Η μοίρα τοποθετεί μια νέα ζωή στα χέρια του, μια νέα ζωή, την οποία, στην αρχή, επιθυμεί να ξεφορτωθεί αλλά για την οποία αισθάνεται όλο και περισσότερο υπεύθυνος.
Η ταινία εξιστορείται με ένα γραμμικό αφηγηματικό τρόπο που ξετυλίγεται πάνω από 36 ώρες. Ένα περιπετειώδες, χαοτικό και συχνά κωμικό ταξίδι σε μια πόλη 1.800 μέτρα επάνω από τη στάθμη της θάλασσας, κάτω από τον εκθαμβωτικό θερινό ήλιο.
ΚΡΙΤΙΚΕΣ
Μια από τις ταινίες που ερωτεύτηκαν οι θεατές στο Φεστιβάλ της Βενετίας
«Η ταινία του Άκραμ αποδεικνύει ότι είναι δυνατόν να κάνει κανείς μια γλυκόπικρη Αφγανική κωμωδία με παγκόσμια απήχηση.
Αυτό που κάνει τούτο το κινηματογραφικό διαμάντι από το Αφγανιστάν, που χρηματοδοτήθηκε από την Γαλλία, κάτι παραπάνω από μια απλή κωμωδία, είναι το γεγονός ότι συγκεντρώνεται στο καθημερινό χάος και στους αυστηρούς θρησκευτικούς κώδικες της Καμπούλ μετά από τον πόλεμο. Με την βοήθεια του σύμβουλου σεναρίων Jean-Claude Carriere, η ταινία δεν «δυτικοποιεί» τους πρωταγωνιστές της και η ιστορία του μωρού που εγκαταλείπεται από την μητέρα του, είναι η αφορμή της εξερεύνησης κοινωνικών και φυλετικών περιορισμών, χωρίς να γίνεται διδακτική.
Η ταινία ρίχνει ένα ειρωνικό βλέμμα στους φιλανθρωπικούς οργανισμούς της Δύσης, οι οποίοι απλοϊκά επιβάλλουν την βοήθειά τους. Η ιδιαίτερη ματιά της ταινίας από την άποψη των ντόπιων, θα την κάνει αρεστή στο κοινό που παρακολουθεί ποιοτικές ταινίες στις αίθουσες του εξωτερικού. Ο Αφγανός Barmak Akram που ζει στην Γαλλία, με αυτήν την γλυκόπικρη κωμωδία, δίνει στο κοινό μια διαφορετική εικόνα της χώρας που την έχουμε συνδέσει με τον πόλεμο και τη βία από τα δελτία ειδήσεων.
Ο Laurent Fleutot κινηματογραφεί αυτή την αναρχική ενέργεια που κυριαρχεί στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, με γενικά πλάνα γεμάτα στην λεπτομέρεια και νυχτερινά γυρίσματα φωτισμένα μόνο από το φως καντηλιών. Σε αυτήν την πρώτη του ταινία, ο Akram χωρίς να τονίζει αδικαιολόγητα τα κωμικά στοιχεία ή να δίνει έμφαση στην πολιτική σάτιρα, παρακολουθεί την πόλη από την οποία κατάγεται με ένα μίγμα ειρωνείας και στοργής.»
« Αυτή η συναρπαστική, αστεία και διακριτικά ενοχλητική οπτική ενός έθνους που παρουσιάζεται κυρίως στις ειδήσεις δείχνει να είναι ένα συμφέρον στοίχημα…
…η πλοκή επιδέξια βυθίζει τον θεατή στην δυναμική της στιγμής η οποία αποκαλύπτεται σιγά-σιγά σε όλη της την εθνολογική πολυπλοκότητα…
…Η χρήση μη επαγγελματιών ηθοποιών δίνει μια ενισχυμένη δόση αλήθειας στους χαρακτήρες και τα κίνητρά τους…
…Η παρατήρηση και η εξιστόρηση συνδυάζονται με τόση δεξιότητα που κάθε λεπτομέρεια μπορεί να γεννήσει μια ολοκληρωμένη ιστορία και κάθε σημείο της ιστορίας περιέχει πολιτιστικές αντιφάσεις.»
Variety, της Ronnie Scheib
«Είναι μια ενδιαφέρουσα ματιά ενός κοινωνικού διλλήματος.»
ΒΡΑΒΕΙΑ / ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Discovery
65th
Settimana Della Critica
Flanders-Ghent International Film Festival 2008
Official Selection - Specials
Press Junket Films : Barmak Akram
FILM INFO
CAST
Khaled Hadji Gul
Mathieu Valery Shatz
Marie Amélie Glenn
Baba Mohammad Chafi Sahel
Khaled's Wife Helena Alam
Baby Messi Gul
CREW
WRITTEN AND DIRECTED BY Barmak Akram
SCREENPLAY CONSULTANTS Jean-Claude Carriere
Isabelle Broue
Agnès De Sacy
MUSIC Barmak Akram
DP Laurent Fleutot
EDITORS Hervé De Luze
Pierre Haberer
Elise Fievet
SET DESIGNER Mohamad Yousef Ghouchan
SOUND EDITOR Pascal Villard
COSTUME DESIGNER Mohammed Ayoub Omar
PRODUCERS Olivier Delbosc
Marc Missonnier
CO-PRODUCERS Mani Mortazzavi
David Mathieu-Mahias
Philippe Gautier
PRODUCTION FIDÉLITÉ FILMS
IN ASSOCIATION WITH WILD BUNCH
CO-PRODUCTION 4 A 4 PRODUCTIONS
AUTEURS ASSOCIÉS
AFGHAN FILM
WITH THE PARTICIPATION OF CANAL+
Χώρα : Γαλλία/Αφγανιστάν
Διάρκεια : 97 λεπτά
Φορμάτ : 1 :1.85
Ήχος : Dolby SR / DTS
